Szybkość – to zdolność motoryczna do wykonywania ruchów w najmniejszym dla danych warunków przejawu czasu. Szybkość jako cecha motoryczna ma tylko jeden wymiar: czas.
Wyraża się w trzech zasadniczych parametrach:
– czas reakcji,
– czas ruchu prostego,
– częstotliwość ruchów.
Ogólne zasady treningu szybkości
Przygotowanie szybkościowe jest jedną ze składowych modelu sprawności danej dyscypliny. W wielu dyscyplinach i konkurencjach szybkość jest składową procesu przygotowania sprawnościowego, pozostając przy tym w ścisłym powiązaniu z innymi aspektami przygotowania motorycznego (takich jak: technika, taktyka, przygotowanie psychiczne). W ramach całościowego treningu szybkości możemy wyróżnić trzy elementy składowe:
– doskonalenie czasów reakcji,
– właściwy trening szybkości,
– trening wspomagający.
Do przykładów ćwiczeń doskonalących czas reakcji możemy zaliczyć m.in.
– natychmiastowa odpowiedź na ustalony sygnał pojawiający się z różnych kierunków, o różnym natężeniu, w różnych odstępach czasu,
– zadania związane z różnicowaniem bodźców na różne sygnały (dźwiękowe, wzrokowe, dotykowe np.: starty z różnych pozycji wyjściowych na sygnały gwizdka, dotknięcie, znak ręką),
– ćwiczenia realizowane w różnych warunkach, w obecności przeciwnika (odzwierciedlenie warunków startowych).
Właściwy trening szybkości, kształtowanie szybkości ruchu
Głównymi środkami kształtowania szybkości ruchu są ćwiczenia wykonywane z maksymalną prędkością. Dla tego typu ćwiczeń charakterystyczny jest krótki czas trwania (5 – 20 sekund), stosunkowo niewielkie opory zewnętrzne lub ich brak. Warto tutaj przy tym, jeżeli chcemy kształtować szybkość a nie wytrzymałość szybkościową, każde kolejne powtórzenie danego zadania, powinno być wykonywane na pełnym wypoczynku. Jako uniwersalne ćwiczenia szybkości dla wszystkich sportów, najczęściej stosuje się ćwiczenia sprinterskie, skocznościowe, lub gry i zabawy z akcentem na przyśpieszenia. W dyscyplinach szybkościowo – siłowych o charakterze cyklicznym przeważnie wykorzystuje się ćwiczenia specjalne z obciążeniem lub bez. Wielkość oporu w ćwiczeniach specjalnych z obciążeniem powinna być mniejsza, niż przy kształtowaniu zdolności siłowych. Bardzo skuteczne są też ćwiczenia dynamiczne, w których jedynym obciążeniem jest własna masa ciała zawodnika.
Trening wspomagający
Do treningu wspomagającego zaliczamy:
– przygotowanie siłowe,
– przygotowanie skocznościowe,
– przygotowanie gibkościowe,
– doskonalenie koordynacji ruchowej.
